SZD-9 Bocian Puls
Szybowce od 1945 > 1956 - 1958
Oblatany: 1956
Rozpiętość skrzydeł: 18,1 m
Długość: 8,2 m
Wysokość: 1,8 m
Powierzchnia skrzydeł: 20 m²
Wydłużenie skrzydeł: 16,2
Profil skrzydła: NACA4318 na 43012A
Ciężar własny: 442,5 kg
Ciężar całkowity: 612,5 kg
Obciążenie powierzchni: 30,6 kG/m²
Doskonałość: 20 przy 80 km/h
Prędkość opadania: 1,8 m/s przy 72 km/h
Prędkość min.: 60 km/h
Prędkość dopuszczalna: ? km/h
Współczynniki obciążeń dop.: ? g
Foto: K. Albin "Szybownictwo na świecie" WK 1960 |
Motoszybowiec SZD-9 Bocian-Puls
Drugi prototyp szybowca SZD-9 "Bocian" został wyposażony w cztery odrzutowe silniki pulsacyjne, nad którymi z ramienia Instytutu Lotnictwa prowadził badania doc. inż. Stanisław Wójcicki. Przebudową prototypu zajął się w SZD mgr inż. J. Sandauer. Prace objęły przebudowę płatów - zlikwidowano w nich hamulce aerodynamiczne, dorobiono wzmocnienia okuć, zamontowano elastycznie zawieszone uchwyty silników (silniki pulsacyjne wytwarzają duże wibracje, co może doprowadzić do uszkodzeń konstrukcji - dlatego położono duży nacisk na elastyczne ich zawieszenie). W celu zapobieżenia uszkodzeniom termicznym (silniki pulsacyjne rozgrzewają się do bardzo wysokich temperatur) wyłożono dolną część płatów nad silnikami azbestem i blachą duralową. Zastosowano też niepalny lakier pod skrzydłami i na tylnej części kadłuba oraz usterzeniu. Instalacja elektryczna, powietrzna (sprężone powietrze potrzebne do rozruchu) i paliwowa silników pozwalała na ich rozruch w locie parami (oddzielnie silniki wewnętrzne i zewnętrzne). Potrzebne w instalacji paliwowej ciśnienie wytwarzano z butli z azotem znajdującej się wraz ze zbiornikami paliwa w przebudowanym bagażniku.
Silniki były wkonane z blachy żaroodpornej. Ciąg nominalny wynosił ok. 10 kG (ciężar 6 kg), zużycie paliwa ok. 8 litrów benzyny na godzinę. Zapłon następował po wytworzeniu ciśnienia w komorze i zapaleniu mieszanki iskrą z lotniczej świecy zapłonowej. W czasie pracy silnika świeca zapłonowa pozostawała wyłączona, również nie trzeba było podawać dodatkowo powietrza. Jedynie w systemie doprowadzania paliwa tpotrzebne było ciśnienie rzędu 2,8 - 3 atm. Ze względu na słaby ciąg, szybowiec ten nie jest zdolny do samodzielnego startu. Próby w locie dokonane zostały przez mgr inż J. Bojanowskiego i inż S. Makaruka. Prowadzono dalsze prace, nad zastosowaniem silników pulsacyjnych o łącznym ciągu ok. 80 kG, co pozwoliło by na samodzielnny start. Niestety dane techniczne i dalsze losy tego prototypu nie są mi znane.
Rys.: Roman Kiełpikowski
Foto: K. Albin "Szybownictwo na świecie" WK 1960 Para silników zawieszona pod skrzydłem. Widoczny pałąk metalowy zabezpieczający silniki przed uszkodzeniami w czasie start u lądowania |
Foto: K. Albin "Szybownictwo na świecie" WK 1960 Sterowanie instalacją paliwową - widoczne przewody paliwowe i zawory. |
Rys: (zmodyfikoany) z: K. Albin "Szybownictwo na świecie" WK 1960 Schemat silnika pulsacyjnego, zastosowanego w Bocianie-Puls |
"Skrzydlata Polska" 47 / 1956