MDM-1 Fox - PiotrP

Dwumiejscowy "Fox" jest rozwinięciem jednomiejscowego "Swifta". Opracowany przez zespół konstrukcyjny pod kierownictwem Inż. Edwarda Margańskiego. (MDM - jest skrótem spółki Margański - Dunowska - Makula, produkującej ten jedyny w swoim rodzaju szybowiec). "Fox" jest pierwszym i jak do tej pory jedynym szybowcem dwumiejscowym w świecie, dopuszczonym do pełnej akrobacji (+9/-6g a z pasażerem +7/-5g !). Koncepcja "Foxa" powstała już podczas konstruowania "Swifta" w 1988. Jednakże dopiero pierwsze prace konstrukcyjne rozpoczęto w 1990 a prototyp oblatano 9 lipca 1993 r. Wkrótce potem Jerzy Makula w brawurowy spospób, deklasując konkurencję zdobywa na Foxie tytuł Mistrza Swiata w Venlo w Holandii.

Piotr - mój imiennik był prawdziwą kopalnią wiedzy z której i ja często czerpałem. Piotr zdążył opracować na swojej stronie internetowej  kilka polskich szybowców. By te opracowania nie znikły jak zniknie jego strona, postanowiłem je skopiować na swoje strony. Jestem pewien, że to by było i w Jego intencji oraz by jego praca nie poszła na marne...

Jednym z nielicznych polskich szybowców opracowanych i wdrożonych do produkcji w latach 90-tych jest MDM-1 Fox. Na początku lat 80-tych z inicjatywy Aeroklubu PRL do programu lotniczych Mistrzostw Świata dopisano akrobację szybowcową. Braki sprzętowe spowodowały szybko zastąpienie wiekowych Kobuzów nowo opracowanymi Swiftami. Ponieważ nie można było myśleć o utrzymaniu prymatu w tej dyscyplinie bez zaplecza mogącego uzupełnić skład naszej kadry akrobatów, należało znaleźć sposób na wyselekcjonowanie potencjanych przyszłych mistrzów mogących w przyszłości zastąpić Jerzego Makulę. W związku z rosnącą na świecie popularnością akrobacji szybowcowej pojawiło się także zapotrzebowanie na szybowiec dwumiejscowy, na którym można by szkolić w pilotażu przyszłych akrobatów. Wykorzystując szansę inż.Edward Margański w którego bielskiej firmie produkowano Swifty, zaprosił do współpracy Jerzego Makulę i znanego pilota doświadczalnego - Tadeusza Dunowskiego. Wspólnie, po przeanalizowaniu potrzeb rynku opracowali oni, uwzględniając doświadczenia z produkcji i eksploatacji kilkudziesieciu Swiftów projekt dwumiejscowego Foxa (stąd w nazwie MDM ich inicjały). Oblot prototypu miał miejsce 9.07.93 r. Pierwsza zagraniczna prezentacja Foxa miała miejsce na Szybowcowych Mistrzostwach Świata w Akrobacji w Venlo (Holandia). Było to mocne wejście, bowiem startujący na prototypie Jerzy Makula zdobywa kolejny w karierze tytuł mistrzowski. Ten piękny debiut zapoczątkował serię sukcesów:

- I m - Mistrzostwa Europy, Włochy 1994

- II m - Mistrzostwa Świata, Francja1995

- II m - Mistrzostwa Europy, Węgry 1996

- I m - Mistrzostwa Europy, Polska 1998

- I m - Mistrzostwa Świata, Austria 1999

- II m - Mistrzostwa Świata, Francja 2000

Fox obok Swifta jest praktycznie monotypem na najważniejszych zawodach akrobacji. Spadający popyt na szybowce akrobacyjne (spowodowany nasyceniem rynku przez Swifty i Foxy), zaowocował w roku 1996 opracowaniem wersji Fox K w której dzięki wymiennym końcówkom powiekszono rozpiętość do 16 m. Poprawiło to osiągi szybowca, sprawiając że z wysoko specjalizowanej konstrukcji stał się on bardziej uniwersalny znajdując zastosowanie także do przelotów. Jego oblot wykonał w dniu 25.11.1997 r. pilot doświadczalny Jacek Marszałek. W 2001 r. powstała jednomiejscowa wersja Foxa, przebudowana z dwumiejscowego prototypu szybowca SP-3587. Ponieważ seryjne Foxy miały wygodniejszą (dłuższą) tylna kabinę i egzemplarz ten rzadko wykonywał loty z załogą 2-osobową J. Makula zaproponował jego przebudowę na solówkę. Mocno wystające z kadłuba podwozie było źródłem niepotrzebnych oporów, w związku z czym, przy okazji zdecydowano o jego przeróbce na chowane. Przebudowę opracował mgr inż.Grzegorz Sadłek, a cały pomysł zrealizowano w czasie niecałych trzech miesiecy. 25.04.2001r. na aleksandrowickim lotnisku pilot doświadczalny Mariusz Stajewski oblatał Solo-Foxa. Niedługo potem, po wykonaniu kilkudziesięciu lotów próbnych szybowiec zadebiutował na w Igrzyskach Lotniczych w Hiszpanii, gdzie Jerzy Makula zajął na nim II miejsce. Fox został zbudowany wg. przepisów JAR-22, posiada certyfikaty polski, niemiecki, austriacki, szwajcarski, holenderski, japoński, czeski, amerykański. Tymczasowy resurs 3000 h lotu, po zakończeniu 500 godzinnego programu prób producent planuje rozszerzyć docelowo do 6000 h lotu. Cena szybowca wynosi 63.000 USD w wykonaniu standardowym.

Dwumiejscowy wyczynowy szybowiec akrobacyjny w układzie średniopłata wykonany z laminatu szklano-epoksydowego, ze stałym podwoziem.

Skrzydło: dwudzielne, jednodźwigarowe, z pokryciem przekładkowym, bez wzniosu. Hamulce aerodynamiczne jednopłytowe, wysuwane tylko na górnej powierzchni skrzydła. W wersji K możliwość montażu końcówek zwiększających rozpiętośc. Napędy lotek i hamulców aerodynamicznych popychaczowe.

Kadłub: konstrukcji skorupowej, z miejscami w tandem. Limuzyna dwuczęściowa, segmenty otwierane na prawą stronę. W obu kabinach tablice przyrządów i pięciopunktowe pasy pilota typu PZL. Podwozie główne stałe, Koło typu TOST z hamulcem hydraulicznym, koło tylne 200x50.                                                                         

Wyposażenie: w przednia kabinia: prędkościomierz, wysokościomierz, przeciążeniomierz, busolę, wariometr z termosem i kompensatorem, chyłomierz poprzeczny. Tablica tylnej kabiny: prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr przeciążeniomierz.