CW J - PiotrP

Poniższy tekst zaczerpnąłem ze strony tragicznie zmarłego przyjaciela, Piotra Puchalskiego - zginął on śmiercią lotnika. Piotr - mój imiennik, był prawdziwą kopalnią wiedzy z której i ja często czerpałem. Piotr zdążył opracować na swojej stronie internetowej  kilka polskich szybowców. By te opracowania nie znikły jak zniknie jego strona, postanowiłem je skopiować na swoje strony. Jestem pewien, że to by było i w Jego intencji oraz by Jego praca nie poszła na marne...

Rozwijające się na początku lat 30-tych w szybkim tempie polskie szybownictwo potrzebowało dużej ilisci szybowców szkolnych. Inż.Wacław Czerwiński we współpracy z inż.Władysławem Jaworskim w oparciu o doświadczenia zebrane przy budowie i eksploatacji użytkowanych już tego typu szybowców opracowali na zamówienie Departamentu Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji bardzo udany szybowiec CWJ. Szybowiec, początkowo oznaczony CWJ-1, powstał w lwowskich Warsztatach Szybowcowych Związku Awiatycznego. Ukończony w październiku 1931 r. prototyp oblatano po starcie za samochodem na lotnisku Skniłów, i po przekazaniu go do Aeroklubu Lwowskiego jeszcze w październiku i listopadzie wziął on udział w VI Wyprawie Szybowcowej do Bezmiechowej. Szybowiec zebrał bardzo pochlebne opinie: był łatwy i prawidłowy w pilotażu, mało wrażliwy na przeciągnięcie, lekki a praez to łatwy w transporcie i wytrzymały. Ponadto możliwość zmiany przełożenia w mechanizmach sterowania umożliwiała przystosowanie właściwości pilotażowych do poziomu wyszkolenia pilota. Na przełomie 1931 i 1932 r. szybowiec wszedł do produkcji seryjnej i na zamówienie DLC do 1933 r. budowany był w dużej serii dla polskich szkół szybowcowych. Intensywna eksploatacja pokazała właścicie tylko jednen słaby punkt konstrukcji: połączenie na stałe kratownicy ze skrzynką kadłuba, co utrudniało naprawę uniemożliwiając szybką wymiane często uszkadzanej skrzynki. W 1932 r. Ministerstwo Komunikacji wydało podręcznik pt." Opis budowy szybowca szkolnego CWJ" wraz z dokumentacją konstrukcyjną umożliwiający jego amatorską budowę. Udało mi się kupić w 1997 r. w krakowskim antykwariacie ten podręcznik, niestety pożyczony bez adnotacji komu, zniknął bezpowrotnie... Podręcznik zawierał adresy producenta i sprzedawców cześci niezbędnych do budowy szybowca dla tych, którzy nie byli w stanie wykonać samodzielnie np. okuć lub sworzni. Na podstawie podręcznika powstało conajmniej kilkanaście egzemplarzy CWJ-ki, pierwszy w A.Lwowskim. Łącznie zbudowano ok. 80 egz. szybowca. Od 1934 r. stopniowo były one zastępowane przez "Wronę" Antoniego Kocjana, a ostatnie mocno zużyte egzemplarze skasowano w 1938 r. Na bazie CWJ-ki opracowana została dleko posunięta jej modyfikacja oznaczona CWJ-bis "Skaut", która mimo podobieństwa w nazwie była zupełnie nową konstrukcją bardzo niewiele mającą wspólnego z poprzednikiem.

Opis techniczny: Jednomiejscowy szybowiec szkolny o konstrukcji drewnianej w układzie kratownicowego górnopłata.

Kadłub: płaska kratownica z belek o przekroju kwadratowym. Na skrzynce mocowane były siedzenie pilota,metalowa sterownica, orczyk. Pod skrzynką mocowane były dwie płozy amortyzowane gumowym amortyzatorem krążkowym. W przedniej części skrzynki hak do startu z lin gumowych.

Skrzydło: dwudzielne, dwudźwigarowe, konstrukcji klasycznej, niewielki keson do przedniego dźwigara kryty sklejką, w części zadźwigarowej kryte płótnem, dźwigary z deski sosnowej o przekroju 15x90 mm, żebra nawlekane na dźwigary. Mocowane do kadłuba dwiema parami okuć i usztywnione cięgłami drucianymi mocowanymi do kratownicy, podtrzymywane linkami mocowanymi do wieżyczki. Profil skrzydła G-365, grubości 11,7%, i stałej cięciwie 1,50 m. Napęd lotek linkowy.

Usterzenie: poziome dwudzielne, usztywniane cięgnami, statecznik pionowy integralny z kratownicą kadłuba. Stateczniki i stery kryte płótnem, napęd sterów kierunku i wysokości linkowy

Malowanie: szybowce w naturalnym kolorze lakierowanego drewna, i cellonowanych pokryć płóciennych. Na stateczniku kierunku znak ZASPL i napis CWJ. Egzemplarze (patrz powyśej w galerii zdjęć) użytkowane w Polichnie miały naniesione nr. ewidencyjne (np. 104 i 105).