IS-1 Sęp - PiotrP

IS (Instytut Szybownictwa) zawiązany w Bielsku w 1946 roku rozpoczął prace nad czterema typami szybowców: wyczynowego (IS-1 "Sęp"), treningowo-wyczynowego (IS-2 "Mucha"), przejściowego (IS-A "Salamandra" - została zrekonstruowana na bazie egzemlarza który przetrwał zawieruchę wojenną) oraz szkolnego (IS-3 "ABC"). Szybowiec został oblatany na lotnisku w Bielsku przez pilota doświadczalnego inż. P. Mynarskiego. "Sęp" był pierwszą polską powojenną konstrukcją zaprezentowaną na zawodach w Samedan w 1947r, gdzie Adam Zientek zajął ósme miejsce w klasyfikacji generalnej. Na tymże szybowcu Irena Kempówna uzyskła pierwszy polski powojenny rekord świata (kobiecy) - w nowej ówczas konkurencji - prędkości przelotu po trójkącie 100 km uzyskując wynik 50 km/h.

Płaty "Sępa" wyposażono w szczelinowe klapo-lotki używane w termice i przy lądowaniu oraz hamulce aerodynamiczne opracowane w IAW (Instytut Aerodynamiczny w Warszawie). Sęp był dopuszczony do lotów w chmurach, lotów halnych oraz do akrobacji podstawowej. Osiągi jego były porównywalne z osiągami ówczesnych szybowców zagranicznych. Wyprodukowano 1 prototyp "Sępa" i następnie 5 egzemplarzy "Sępa bis" którym nadano numery rejestracyjne od SP-549 do SP-553. Ostatni "Sęp" był eksploatowany do 1962r.

A oto link do artyułu o Sępie, na zawodach szybowcowych w Samedan w 1947 roku. Polecam!

Ach, latać na „Sępie"!... Czyż jest między Simkarzami*-szybownikami choć jeden, który czytając o wspaniałych wyczynach Zientka, Góry czy Kempówny, osiągniętych na tym właśnie szybowcu, nie pragnąłby tego w głębi serca? Napewno nie! Ponieważ jednak droga do „Sępa" jest i długa i wymaga wiele, wiele pracy i umiejętności latania, więc zanim, podobnie jak nasi najlepsi piloci, zajmiecie miejsce w wygodnej kabinie ,"Sępa" przestudiujcie reprodukowany przez nas rysunek. Przedstawia on wnętrze kabiny tego naszego czołowego szybowca. Kabina szybowca wysokowyczynowego, jakim jest „Sęp", zapewnia nie tylko możliwie dużo wygody pilotowi, ale jest miejscem, gdzie skupia się władza nad szybowcem i wszystkimi urządzeniami, w jakie jest on wyposażony. Są to urządzenia umożliwiające maksymalne wykorzystanie istniejących warunków, jak również zapewniające bezpieczeństwo lotu w specjalnych, groźnych warunkach, w jakich szybowiec wysokowyczynowy często się znajduje (np. chmury burzowe, wielkie wysokości). Do urządzeń tych zaliczymy przede wszystkim przyrządy do lotu bez widoczności ziemi, dalej klapy, hamulce aerodynamiczne, przerywacze, aparaty tlenowe i inne. Spójrzmy teraz, jak rozmieszczone są w kabinie wyżej wymienionej elementy bądź organy władzy nad nimi. Z lewej strony znajdują się: korbka (1) do otwierania hamulców aerodynamicznych, ograniczających szybkość nurkowania, dźwignia (2), służąca do otwierania klap, zwiększających współczynnik siły nośnej skrzydła i rączka (3) otwierająca przerywacz (interceptor), pogarszający kąt planowania przy lądowaniu. Dźwignia klap przesuwa się po prowadnicy z zapadkami, tak że można ją, a tym samym i klapy, ustawić w pozycji pośredniej. Umieszczone z prawej strony kółko służy do wyważenia szybowca na dowolnym kącie natarcia. Pośrodku znajduje się drążek sterowy (5) i pedały (6) z korbką do ich regulacji (7). Duża tablica mieści na sobie przyrządy pokładowe: szybkościomierz (8), wariometr do 5 m/sek (9), wariometr do 15 m/sek (do lotów chmurowych) (10), sztuczny horyzont ze skrętomierzami i chyłomierzem poprzecznym (11), jego włącznik (12), wysokościomierz (13), chyłomierz podłużny (14), zegarek czasowy (15), busolę (16), kontakt świateł pozycyjnych (17), wskaźnik ciśnienia tlenu (18) i kontakt dopływu tlenu do maski (19) (butle znajdują się w pomieszczeniu za plecami pilota). Od włącznika tlenu wiedzie wąż gumowy (20) do maski, którą na wysokościach większych niż 4 000 m nad poziom morza pilot wyjmuje z kieszeni bocznej (27)  i zakłada na twarz. Na zewnątrz kabiny widać dyszę Venturi, służącą do pomiaru prędkości lotu (21). Nad tablicą przyrządów mieści się wyłącznik zaczepu holowniczego (22) i gałka zamknięcia limuzyny (29). W celu dobrego przewietrzania kabiny w bocznych ścianach limuzyny znajdują się dwa odsuwane okienka (23) i (24), a w szybie czołowej - mały zasuwany chwyt powietrza (25). Dla przechowania podczas lotu map, żywności, maski tlenowej, notatnika itp. przedmiotów pilot ma do dyspozycji dwie duże kieszenie z obu stron kabiny (26) i (27). Dwa uchwyty (28) służą do ułatwienia wyjścia z kabiny po lądowaniu.