SZD-21 Kobuz - PiotrP

Polskie szybowce i konstrukcje amatorskie
Przejdź do treści

SZD-21 Kobuz

Szybowce od 1945 > 1959 - 1965

Oblatany: 03.06.1961 (18.05.1962)
Rozpiętość skrzydeł: 14,00 m
Długość: 6,38 (6,93) m
Wysokość: 1,50 (1,89) m
Powierzchnia skrzydeł: 13,50 m²
Wydłużenie skrzydeł: 14,5
Profil skrzydła: NACA 64-1-412
Ciężar własny: 250 kg
Ciężar całkowity: 340 kg
Obciążenie powierzchni: 25,2 kG/m²  
Doskonałość: 25,9 (30) przy 97,2 (102) km/h
Prędkość opadania: m/s 0,99(0,93) przy 86,5(100) km/h
Prędkość min.: 67 (65) km/h
Prędkość dopuszczalna: 250 km/h
Wsp. obciążeń dop.: +7 / -5 g

(*)- dane w nawiasach dotyczą SZD-21-2A

Foto: J. Babiejczuk i J. Grzegorzewski "Polski przemysł lotniczy" Wyd. MON 1974
SZD-21 Kobuz

Prace rozwojowe nad następcą "Jastrzębia" rozpoczęto w SZD pod kierunkiem mgr inż. Jerzego Trzeciaka już na początku 1958r. Początkowe oznaczenie projektu było: SZD-21 "Sokół". Kadłub miał być w konstrukcji mieszanej  metalowo - drewnianej a płaty miały zostać wykonane przekładkowo w formach. Trudności technologiczne spowodowały jednak zarzucenie tych rozwiązań. W 1960r zabrano się za zmodyfikowaną wersję projektu, który otrzymał oznaczenie SZD-21 "Kobuz 1". Pozostawiono nie zmieniony kształt kadłuba, który jednak w tej wersji wykonany został jako całkowicie drewniany. Płaty wielopodłużnicowe  również całkowicie drewniane. Prototyp (SP-1990) został oblatany przez pilota doświadczalnego Stanisława Skrzydlewskiego 03.06.1961 na lotnisku w Bielsku. Niestety własności lotne nie spełniły pokładanych w nim nadziei. Uwidocznił się też cały szereg usterek, które należało zlikwidować. Nastąpiła więc następna zmiana konstrukcji oznaczona SZD-21-2A "Kobuz 2". Prototyp tej wersji zachował ten sam numer rejestracji, gdyż powstał on poprzez przebudowę prototypu. I tak zmianie uległy: Kształt przedniej części kadłuba, podwozie, limuzyna kabiny oraz wychylenie lotek. Szybowiec oblatany w Bielsku w dniach 18 - 25.05.1962 nie wykazywał się jeszcze dostatecznymi własnościami lotnymi. Szczególne problemy robiły:  brak stateczności (wzdłużnei i poprzecznej) szczególnie przy dużej prędkości oraz występujące drgania samowzbudne. Występował też jeszcze szereg innych drobniejszych usterek. Dla prób przebudowano szybowiec zmieniając kąt zaklinowania z 2.5 na 6,5° (oznaczenie typu: SZD-21-2AZ).  Podczas badania występujących drgań, doszło do tragicznego wypadku w którym 20.04.1963 zginął pilot doświadczalny z Instytutu Lotnictwa - inż. Sławomir Makaruk. Zdołał on opuścić kabinę, ale nie otworzył spadochronu. Prototyp szybowca uległ całkowitemu zniszczeniu.
Rys: Roman Kiełpikowski

Rys: "Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej" WKiŁ 1965
Wersje rozwojowe SZD-21
Uwaga: w produkcji seryjnej SZD-21-2B nie stosowano płetwy przed statecznikiem pionowym!

© Piotr Piechowski
since 2002

Wróć do spisu treści